Jaki kieliszek ?

Każdy gatunek wina wymaga innych kieliszków. Wytrawne białe i różowe podaje się w kieliszkach dość dużych (100-200 ml) na wysokiej nóżce. Kształt czaszy może być zróżnicowany - od smukłej do nieco pękatej. Najbardziej popularne są kieliszki smukłe.
Wytrawne czerwone wymaga kielichów nieco większych (150-250 ml), pękatych i niższych.
Pękaty kształt sprawia, że podnosząc kieliszek do ust, bardziej możemy się delektować aromatem trunku.
Słodkie podaje się w kieliszkach mniejszych (100 ml), na niezbyt wysokiej nóżce. Można wybrać smukły lub pękaty kształt czaszy. Jedynie do sherry i porto polecane są kieliszki smuklejsze o pojemności 75 ml.
Szampan i wina musujące powinno się serwować w kieliszkach smukłych i wąskich. Niektóre lekko zwężają sią ku górze, co pozwala na koncentrację bukietu, a inne, nazywane kłosami, łagodnie się rozszerzają. Dość popularne do niedawna szampanki na wysokiej nóżce z szeroką i płytką czaszą mają coraz mniej zwolenników - bąbelki szampana zbyt szybko się z nich ulatniają.

Podział win

Sprawa właściwego podziału win, czyli tzw. klasyfikacji, jest dość skomplikowana i zależy od tego, jakie cechy wina, czyli tzw. wyróżniki klasyfikacyjne, zostaną wzięte za podstawę podziału. Poniżej podany jest podział wina wg. najczęściej stosowanych wyróżników.

Barwa wina. W zależności od barwy wina rozróżnia się wina:
a) białe - o barwie jasnożółtej, poprzez żółtą do brązowej;
b) czerwone - o barwie od jasnoczerwonej do ciemnowiśniowej z odcieniem fioletowym;
c) różowe (np. z czerwonych porzeczek).

Zawartość alkoholu (czyli moc wina). W zależności od zawartości alkoholu wina dzielą się na:
a) lekkie (słabe) - zawierają do 10% obj. alkoholu;
b) średniej mocy - zawierają od 10 do 14% obj. alkoholu;
c) mocne - zawierające od 14 do 18% obj. alkoholu;
d) wzmocnione lub alkoholizowane - zawierające powyżej 18% obj. alkoholu.
Ponadto istnieją tzw. moszcze winne o zawartości poniżej 9% obj. alkoholu; są to napoje mało trwałe i u nas mało rozpowszechnione.

Zawartość cukru. W zależności od zawartości cukru, wina dzielą się na:
a) wytrawne - o zawartości cukru do 1,5%;
b) półwytrawne - o zawartości cukru od 2 do 4%;
c) półsłodkie - o zawartości cukru od 4,5 do 7,5%;
d) słodkie i bardzo słodkie - zawierają od 8 do 16% cukru.

Sposób konsumpcji. W zależności od sposobu konsumpcji rozróżnia się wina:
a) stołowe - spożywane podczas jedzenia; są to wina wytrawne i półwytrawne;
b) deserowe - podawane po jedzeniu, do ciast i deserów; są to wina słodkie i półsłodkie;
c) likierowe - spożywane jak deserowe; są to wina mocne i bardzo słodkie, o dużej zawartości ekstraktu, tzw. ciężkie, a więc szczególnie pełne smaku.

Cechy jakościowe specjalne. Od zwykłych win owocowych odróżnia się wina o specyficznych cechach jakościowych:
a) wina musujące - zawierają znaczną ilość dwutlenku węgla wytworzonego w sposób naturalny podczas wtórnej fermentacji, zwanej szampanizacją (fermentowanie wina w zamkniętej już butelce lub zbiorniku);
b) wina gazowane - sztucznie nasycane sprężonym dwutlenkiem węgla;
c) wina ziołowe - zaprawiane nalewami ziołowymi (np. wermuty)
d) wina lecznicze - zawierające pewne preparaty lecznicze (wino chinowe, pepsynowe)

Rodzaj surowca. Ze względu na surowiec rozróżnia się:
a) wina jedno owocowe - uzyskane z jednego rodzaju świeżych owoców, jak np. wino jabłkowe, wiśniowe, porzeczkowe;
b) wina z owoców suszonych, np. wino rodzynkowe;
c) wina wieloowocowe kupażowane (mieszane) z win kilku rodzajów owoców lub odpowiednio przyprawione i sporządzone jako typ zbliżony do pewnego rodzaju wina gronowego, jak Madera lub Portwajn;
d) wina z innych surowców, np. wino żytnie. 

Najważniejszą kwestią przy podawaniu wina jest jego temperatura. Należy przy tym zwrócić szczególną uwagę na fakt, iż okrelenie "temperatura pokojowa" pochodzi z czasów kiedy wynosiła ona nie więcej niż 18° C.

W pierwszej zatem kolejności zwróćmy uwagę na temperaturę podawanego wina, i tak:
- Szampany powinny być podawane w temperaturze 6-8°C,
- Wina białe - w temperaturze 8-12°C,
- Wina młode czerwone - w temperaturze 13-14°C,
- Wina lekkie czerwone - w temperaturze 14-16°C,
- Wina szlachetne i stare roczniki - w temperaturze 18°C.

Kolejną istotną kwestią jest kolejność podawania win, tu z kolei trzeba pamiętać o kilku zasadach:
- Wina należy podawać w kolejności od białych, poprzez różowe do czerwonych,
- Wina wytrawne podajemy zawsze przed winami słodkimi i likierowymi,
- Wina młode przed winami starymi,
- Wina słabsze przed winami mocnymi.

Do poszczególnych typów wina istnieją oczywiście odpowiednie kieliszki mające na celu jak najbardziej podkreślić walory danego trunku, my jednak w tej chwili skupmy się na ocenie degustowanego wina. Warto w tym momencie wspomnieć iż kieliszek należy zawsze trzymać za nóżkę, a to między innymi dlatego aby nie ogrzewać trunku, czy nie zostawiać plam mogących utrudnić ocenę wzrokową wina.

Degustacja składa się z trzech części, w trakcie których wino poddajemy analizie wzrokowej, zapachowej i smakowej.

Analiza wzrokowa służy ocenie wyglądu wina, przy czym należy tu zwrócić uwagę nie tylko na kolor wina, ale również na jego przejrzystość, blask, intensywność i płynność.

Sam kolor wina może nam już bardzo wiele powiedzieć.

Analiza zapachowa służy ocenie bogactwa aromatycznego wina. Zapachy dzielimy na podstawowe - pochodzące z odmiany winogron, wtórne - powstałe w trakcie fermentacji oraz trzeciorzędne - powstałe w trakcie dojrzewania wina.

Analiza smakowa to najbardziej skomplikowany z trzech wymienionych etapów. Należy przede wszystkim zwrócić uwagę na równowagę, przy czym w zależności od rodzaju wina, należy obserwować różne elementy. I tak:
- w przypadku win białych, oceniamy równowagę kwasów i cukru,
- w przypadku win likierowych, oceniamy równowagę kwasów, cukru i alkoholu,
- w przypadku win czerwonych, oceniamy równowagę kwasów, cukru i garbników.